Hợp tác quốc tế góp phần phát triển đô thị Hải Phòng

Tăng cường phát triển đô thị và liên kết vùng, xây dựng Hải Phòng trở thành đô thị thông minh, hiện đại, một thành phố đáng sống gắn với sự phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư là một trong những nội dung thực hiện thành công Nghị quyết 45-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Thực hiện nhiệm vụ nêu trên, những năm qua, với vai trò là cơ quan đầu mối hợp tác của thành phố Hải Phòng với các địa phương nước ngoài, các tổ chức quốc tế, Sở Ngoại vụ đã triển khai nhiều hoạt động hợp tác quốc tế về phát triển đô thị tại Hải Phòng.

Với sự hỗ trợ của Bộ Môi trường Nhật Bản và Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Hải Phòng và thành phố Kitakyushu đã cùng hợp tác thực hiện “Quy hoạch thúc đẩy tăng trưởng xanh thành phố Hải Phòng”. Dự án nghiên cứu đã hoàn thành tháng 5/2015, chia thành các lĩnh vực như: Rác thải, Năng lượng, Giao thông, Cấp thoát nước, xử lý nước thải, Bảo vệ môi trường, Tăng trưởng xanh. Một số dự án tiêu biểu như sau:
1. Phân loại rác thải gia đình và dự án sản xuất phân compost tại Khu Liên hợp xử lý chất thải Tràng Cát
Được sự hỗ trợ của chuyên gia phân bón của thành phố Kitkysuhu, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Phòng (URENCO) tiến hành sản xuất thí điểm phân Compost ở quy mô nhỏ tại Khu liên hợp xử lý chất thải Tràng Cát. Dự án thí điểm được thực hiện thành công, mẫu sản phẩm được kiểm định phân tích tại Viện thổ nhưỡng nông hoá và kết quả phân tích cho thấy tất cả các chỉ tiêu phân tích đều đạt và đảm bảo tiêu chuẩn quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Hiện nhà máy đã vận hành với công suất gần 120 tấn rác hữu cơ sau phân loại mỗi ngày. Hiện nay, URENCO tiếp tục phối hợp với các chuyên gia Nhật Bản hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn phân loại rác tại nguồn cho các hộ dân, nhà hàng...mở rộng quy mô đến các quận, huyện trong thành phố, góp phần tăng tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt đô thị được thu gom, xử lý đạt tiêu chuẩn.
2. Dự án xử lý nước thải
Hiệp hội Hợp tác kỹ thuật quốc tế thành phố Kitakyushu (KITA) phối hợp với Hải Phòng thực hiện thí điểm thành công Dự án xử lý nước thải có nồng độ BOD cao theo phương pháp lên men hoạt tính, sử dụng xúc tác enzym, vi sinh vật của Công ty TNHH J-Fils tại chợ cá Nam Hải, quận Hải An. Trên cơ sở thành công đó, dự án đã được triển khai tại Bến cá Ngọc Hải, Đồ Sơn, góp phần vào việc nâng cao tỷ lệ nước thải đô thị được thu gom, xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn theo quy định.
3. Dự án cấp, thoát nước
Thực hiện Biên bản ghi nhớ về hợp tác kỹ thuật giữa Cục Cấp Thoát nước thành phố Kitakyushu và Công ty TNHH MTV Thoát nước Hải Phòng, hai bên đã phối hợp triển khai dự án về nâng cao năng lực vận hành hệ thống thoát nước cho thành phố Hải Phòng giai đoạn 2011-2014, giai đoạn 2014-2017 do JICA tài trợ. Tháng 10/2017, dự án giao lưu kỹ thuật hướng tới quản lý vận hành hiệu quả nhà máy xử lý nước thải đầu tiên của Hải Phòng và chương trình giảm thiểu thiệt hại do ngập lụt đã được JICA thông qua.

Cục Cấp Thoát nước Kitakyushu tiếp nhận đào tạo kỹ thuật về công tác thoát nước cho trên 60 cán bộ, kỹ sư, công nhân kỹ thuật của Công ty. Ngoài ra, còn thường xuyên cử đoàn chuyên gia đến Hải Phòng khảo sát hiện trường giúp đỡ cán bộ kỹ thuật thiết lập sổ ghi chép vận hành thiết bị tại trạm bơm; truyền đạt kinh nghiệm và trực tiếp truyền thông về môi trường tới các đơn vị tại Hải Phòng. Với sự nỗ lực triển khai các hoạt động hợp tác, hai địa phương đã đạt được thành quả quan trọng như: Tổ chức sự kiện tuyên truyền hướng tới cải thiện môi trường nước, phổ cập hệ thống thoát nước, đào tạo giáo dục về môi trường, tăng cường năng lực quản lý, duy tu trang thiết bị của hệ thống thoát nước.

Từ năm 2010-2012, Cục Cấp Thoát nước Kitkyauhu đã hỗ trợ Công ty TNHH MTV Cấp nước Hải Phòng nghiên cứu xử lý chất hữu cơ trong nước bằng công nghệ lọc tiếp xúc sinh học (U-BCF). Thành phố phối hợp với thành phố Kitakyushu thực hiện dự án nâng cấp Nhà máy nước An Dương với tổng mức đầu tư 421.521 triệu đồng trong đó nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của Nhật Bản là 408.178 triệu đồng. Mục tiêu của dự án là xây dựng khối bể lọc tiếp xúc sinh học U-BCF trong dây chuyền công nghệ xử lý nước tại Nhà máy nước An Dương với công suất 100.000 m3/ngày; Cải tạo và nâng cấp trạm bơm nước thô Quán Vĩnh và các hệ thống đường ống, thiết bị công nghệ vận hành, điều khiển tự động. Trước đó, công nghệ lọc tiếp xúc sinh học (U-BCF) này cũng đã được thực hiện tại Nhà máy nước Vĩnh Bảo.

4. Dự án “Khu công nghiệp sinh thái”

Trong khuôn khổ triển khai “Quy hoạch thúc đẩy tăng trưởng xanh thành phố Hải Phòng”, tháng 4/2019, Vụ quản lý các Khu kinh tế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng và Trung tâm giảm thiểu cac-bon khu vực châu Á (thành phố Kitakyushu) đã ký Bản ghi nhớ về việc hỗ trợ Hải Phòng xây dựng thí điểm mô hình Khu công nghiệp sinh thái. Tháng 10/2019, Bộ Môi trường Nhật Bản đã phê duyệt dự án xây dựng thí điểm khu công nghiệp sinh thái tại Khu Công nghiệp Nam Cầu Kiền áp dụng cơ chế Tín chỉ chung JCM giữa thành phố Kitakyushu, KCN Nam Cầu Kiền và Mạng lưới Eco-town thành phố Kitakyushu.

Dự án khác:

Thông qua mối quan hệ kết nghĩa giữa thành phố Hải Phòng và thành phố Kitakyushu (Nhật Bản), thành phố Kitaykushu đã mời thành phố tham gia các hội nghị, hội thảo quốc tế về đô thị, đồng thời kết nối thành phố với Viện Chiến lược Môi trường toàn cầu Nhật Bản (IGES) nghiên cứu xây dựng kịch bản cac-bon thấp cho thành phố trong lĩnh vực sử dụng năng lượng. Kịch bản đưa ra 4 hành động cac-bon thấp cho Hải Phòng đó là: Công nghiệp xanh, Tòa nhà xanh, Sử dụng hiệu quả năng lượng và Giao thông thông minh. IGES đang triển khai thực hiện hành động “Tòa nhà xanh” tại Hải Phòng do Bộ Môi trường Nhật Bản tài trợ và triển khai từ tháng 07/2018.

Ngoài ra, thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố, Sở Ngoại vụ tổ chức các đoàn công tác của thành phố đi học hỏi các nước về quy hoạch đô thị, phát triển đô thị bền vững; Tranh thủ các mối liên kết với các nước, địa phương có quan hệ hợp tác với thành phố, tạo cơ hội cho các cán bộ, công chức thành phố đang công tác trong lĩnh vực đô thị và xây dựng tham dự các hội nghị, hội thảo quốc tế nhằm nâng cao năng lực trong quy hoạch đô thị, phát triển xanh, bền vững.

Qua những dự án trên có thể thấy, hợp tác quốc tế góp phần rất lớn cho phát triển đô thị tại thành phố và trong những năm tới, thực hiện định hướng của thành phố, Sở Ngoại vụ tiếp tục kết nối, thu hút các doanh nghiệp đầu tư trong lĩnh vực này./.
Nguyễn Tố Như